اتاقی در هتل دریا یا اتاق های تودر تودر جامعه

به گزارش صبح دریانیوز، بیشتر نمایشنامه‌های سایمون در ژانر کمدی است و او در سال ۱۹۹۱ توانست جایزه‌ی پولیتزر را از آن خود کند، آن هم برای نمایشنامه‌ی گم‌شده در یانکرز؛ یکی از بهترین آثارش سه‌گانه‌ای که سایمون در سال ۱۹۸۳ به نگارش درآورد و «یادداشت‌هایی از ساحل برایتون»، «بلاکسی بلوز» و «جستن به برادوی» را شامل می‌شد، به ترتیب از تجربیات زمان نوجوانی، خدمت در ارتش و اجراهای موفقیت‌آمیز در تئاتر برادوی گرته‌برداری شده است. سایمون را می‌توان نمایش‌نامه‌نویسی با استادی هرچه تمام‌تر در کالبدشکافی شخصیت‌هایش دانست. اتاقی در هتل پلازا، پسران آفتاب، گم‌شده در یانکرز، پزشک نارنین، شایعات و کله‌پوک‌ها از جمله نمایشنامه‌های نیل سایمون در جهان ادبیات نمایشی است.
یک مقدمه برای شناخت کوتاهی از نویسنده نمایش اتاقی در هتل پلازا ارائه می دهیم چرا که شناخت نویسنده کارگردان بازیگران …..از اثری که برگرفته یا بانگاه یا بر اساس یا هر واژه دیگری که می توان نوشت بن مایه تولید اثر جدیدی توسط پدید آورنده ی دیگری خواهد شد به معنای خاص نویسنده می کوشد در کوششی دوباره از زاویه نگاه خود اثری دیگر خلق کند.
از تجربه کوروش نریمانی درباره اجرای اثر اصلی اتاقی در هتل پلازا میگویم :به هر حال فضای نمایش”هتل پلازا” به طور کامل رئالیستی است. داستان نمایش به طور کامل در یک فضای محدود که دارای شناسنامه است، شکل می‌گیرد. حتی شماره اتاق توسط نمایشنامه‌نویس حک شده است.
البته این مسئله ویژگی اصلی آثار نیل سایمون است که به کوچکترین مسائل اشاره می‌کند. در حقیقت‌ در کار کارگردان دخالت می‌کند و حتی دست و پای کارگردان را برای اجرای نمایش می‌بندد.تلاش زیادی کردم که به این جزئیات وابسته نباشم، ولی در عین حال راهی برای فرار از برخی جزئیات وجود نداشت. این شکل و بافت از نمایشنامه به آثار ایرانی نمی‌خورد و حتی علاقه خود من به بافت نمایشنامه‌های ایرانی بیشتر است و در نمایشنامه‌های خودم فضا را بسیار بازتر و گسترده‌تر می‌بینم چون بخش اعظم فضا و تصاویر آثارم توسط خود تماشاگر ساخته می‌شود. موضوع نمایش‌هایی که من می‌نویسم خیلی کلی و جهانی‌تر است. در حالی که”هتل پلازا” موضوعی کاملاً جزئی و محدود دارد. چنین انتخابی در حقیقت کار من را سخت کرده است.
کوروش نریمانی موضوع را در نمایشنامه اتاقی در هتل پلاز کاملا جزیی و محدود می انگارد نکته قابل تامل برای نمایش اتاقی در هتل دریا
متن در حوزه وسعت فاجعه به گفته ی نریمانی نزدیک است ما جهان شمولی را در اثر گلنسا زارعی  که دیدگاه او باشد را  نمیبینیم  فقط در جغرافیایی می بینیم که بندرعباس است و توصیف موقعیت مکانی در ابتدای ورود سیما به هتل و اتاق مورد نظر با توصیفی از محله چهار باغ و کار گذشته محسن در نیروی دریایی در حین نمایش که این کافی نیست .
گستردگی  معرفی شخصیت ها توسط گلنسا زارعی به لحاظ روانشناختی و روانشناسی اندک است ،اسم شغل و چند اتفاق و تمام واکاوی شخصیت ها در یک شهر بندری می توانست بیشتر باشد. حضور فرهنگ های مختلف حضور ادمهای مختلف از سراسر ایران در بندر عباس می توانست تنوع شخصیت پردازی اثر را فوق العاده افزایش دهد و ما را به فاصله گرفتن از اثر اصلی و جهان شمولی تر شدن نزدیک کند.
نمایش در سال ۱۴۰۳ اتفاق می افتد.
امروزه روانشناسان به کمک درمان شناختی رفتاری (CBT) با ارزیابی دوباره اختلافات بین زوج‌ها و افراد باعث بهبودی ارتباط می‌شوند. درحالی‌که زوج درمانی سنتی حدود ۵۰ درصد مواقع با موفقیت همراه بود، زوج درمانی به کمک تکنیک درمانی شناختی‌رفتاری تا ۷۵ درصد موثر خواهد بود. از همین‌رو روانشناسان این روش درمانی پربازده را که باعث تغییر رفتار مشکل‌ساز و یادگیری پذیرش رفتارهایی با منشا تعارض می‌شود، را یک گام بزرگ در بهبود روابط بین افراد می‌دانند.
اشاره به این مطلب علمی پیرامون رفتار شخصیت ها نه لزوما مدلی که در متن بالا گفته شده پرداختن به مساله باز در نمایشنامه دیدگاه نظر و دوازده ای دیگر را از منظر نویسنده جدید باز میکند که به دنبال نگاه نیل سایمون در اثر نباشیم ،خلق یک اثر دراماتیک با نگاهی به اثر دراماتیک قبلی، سوال این است آیا فقط تغیر مکان و اسامی و شیطنت ها و شوخی ها و هر آنچه باعث خنداندن تماشاگر میشود در یک جغرافیا برای خلق اثری قدرتمند تر از اثر اصلی کافی بود ؟
تفکر گلنسا زارعی در نگارش متن و پرداخت به موضوعی که امروز نمونه های آن در اطراف ما فراوان  دیده می شود کجاست ؟مخاطب از منظر نوبسنده جدید باید چیزی راببیند و تماشا کند که او مد نظرش هست، آری خیانتی در هم تنیده از زندگی یک وکیل و منشی  او و پسری که ادعا می کند عاشق همان منشی هست که شوهر سیما با او ارتباط دارد ، نکته عشق وجود دارد؟ در فرایند این خیانت دوگانه و یک زندگی بلند مدت عشق کجاست؟ سیما عاشق است؟ سیما با وجود کشف ارتباط همسرش با خانم چشم نواز همچنان عاشق است ؟جواب آری ست اما خیانت عشق نمیشناسد و کاملا روانشناسانه مردها را در معرض خیانت قرار می دهد چرا و چگونه مردی وکیل که خود را مدافع حقوق زنان معرفی می کند در گرداب یک خیانت است که زنی که پسری کوچکتراز خود  با او ارتباط دارد در گرداب خیانتی دیگر وزن خود به واسطه خیانتی دیگر شوهرش را رها کرده محسن می گوید او هرزه نیست اما مهماندار هتل نه هرزگی را بلکه میل آدمی را به تنوع طلبی با جنس مخالف به تصویر میکشد این میل در جامعه امروز ما سن و سال نمی شماسد این گونه ای از فلسفه سرمایه داری یا نداری یا فعل خواستن و رسیدن به آرزوها یا بیماری می تواند باشد بیماری که درمان و علاجش سخت دشوار است و سلسله ای را از خیانت های مداوم به وجود می آورد ،چرا و چگونه این اتفاقات رخ می دهد بطلان وجودی و نفس و نقش انسانی بشر در زندگی دین گریزی و فساد در طبقات بالا که اصولا شخصیت های کاریزماتیک دارند و بر اساس شایسته سالاری رشد نکرده اند زخم های عمیقی همچون فرو چاله های تاریک ایجاد میکند ودر مدرنیته توهمی ساخته از ما که هر رفتار زشت و ناپسندی را مدرنیته معرفی می کنیم همان توهمی که همه جوامع یا حداقل جغرافیای فقیر توسعه نیافته ی ما را در بر گرفته تفسیر مدرنیته به خیانت برهنگی یا پارتی شبانه ولگردی بازار گردی کافه نشینی های بی تفکر و تعقل که زمانی در کشور های توسعه یافته کافه ها محل رویدادهای مهم بشری بوده اند ،خوردن مشروبات الکلی یا دوستی با جنس مخالف یا ولنگاری توهماتی است که سراسر اتاقی در هتل دریا را فرا گرفته اما موضوع محدود اندک کم و تک بعدی نشان داده می شود و گلنسا خودرا در وحدت عمل به خیانت خلاصه میکند اما این نمیتواند نقص باشد ولی قوت هم نیست نوع خاص نگاه یک خالق اثر به یک اثر دیگر و کشف نمایش دیگر است فقط همین بازیگری و کارگردانی.
بازیگرکسی  است که می‌کوشد شخصیتی خلق کند و آن شخصیت آمیزه‌ای است از روان خود و روح شخصیت نوشته شده. مهارت این سبک بازیگری در این است که از این دو، شخصیتی کامل، طبیعی و بر اساس واقعیت‌های هستی بیافریند. تماشاگر که مدت‌ها بازیگر را در قالب نقش‌های دیگر دیده به سرعت نقش‌های پیشین او را فراموش کرده و به تصویر جدید واکنش نشان می‌دهد. بازیگر شخصیت متحول می شود، متاثر از محیط و باورپذیر است. وی شخصیتی دوگانه را معرفی می کند که حاصل ذهنی چندلایه است و این دو یا چندگانگی شیفتگی تماشاگر را به همراه دارد.در نمایش گلنسا زارعی در پوستر اسمی از کمدی نیست اما ما مخاطب می خندد کمی عجیب غیر عادی و غیر مترقبه است که به فاجعه ای بخندی رویداد در اثر تراژدی محض لگام گسیختگی بشر مردانه و زنانه در یک جغرافیای گرم با هوس های چند پاره است اما مخاطب میخندد آیا کمدی روی داده؟ خیر شیطنت بازیگر شیطنت هایش را برای خنداندن تماشاگر با تاکید بیشتری می‌گوید و آنچنان به جملات دو پهلو ضربه میزند و می‌گوید گویا باید مخاطب در آن لحظه بخندد من اینجا با اجازه کارگردان هدایت غلط نه بلکه صحیح نبودن هدایت یا هدایت ناپذیر بودن یا مقاومت در برابر هدایت درست برای خلق یک کمدی تراژدی در بازی را متصور می شوم اگر سیما سیما بود محسن محسن بود لیلا لیلا و طه طه ها چقدر این چرخ دنده ی بازیگری در این اثر روان روان روان می شد خلق زیبا ترین لحظه نمایش در تلاش بازیگران هنگام تصمیم محسن برای رفتن و اشک‌های سیما و آمدن مهماندار است اینجاست که بازیگران یقه مخاطب و حواس هوشمند او را در دست گرفتند و آن ها را بغض آلود کردند اما نمره بازی های کمدی به خاطر عدم جدیت در رفتارهای جدی برای خلق لحظات کمدی در کلمات جملات موقعیت نمره قابل قبولی نیست و خانم چشم نواز با فانتزی لباس و بازی ریالیسم اثر را به فنا میدهد و انچنان رو رویداد را نشان میدهد که هیچ نشانه شناسی برای کشف چیزی وجود ندارد ورود محسن و بی اعتنایی به سیما خیانت را فاش میکند و تعلیق از درون خیانت کشف مبشود ساعت خیانت در نمایش ۸الی ۹شب است این هوشمندی را در کارگردانی میتوان تقدیر کرد.
بازیگری در این نمایش بسیار خوب و بسیار خوب نیست از دو‌منظر میگویم که چند پارگی در رئالیست فانتزی و شیطنت های خاص برای خنداندن مخاطب گاهی حتی جسارت و تابو شکنی در رفتارهای نزدیک اثر را کم مایه می کرد. پرداختن به موضوعی که باب ‌ونقل مجلس جوامع توسعه یافته یا نیافته یا در حال توسعه است جسارت نیست مساله فمنیست یا مرد سالاری یا هر عادت قبیله ای و مکتبی در جهان امروز ما را به سنت برمیگرداند در حالی که ما همه چیز همه اجزا حتی تابلو اتاق نور پردازی ولباس و محل قرار حکایت از امری مدرنیته دارد در جامعه ای که خیانت باب است پس اینجا مدرنیته یک توهم است برای ادمهایی که از قرون وسطای قرن ۲۴ در حال گذار هستند مساله اصلی ما و موضوع همین است جامعه ما در حال گذار تحول آزمون خطا دین گریزی فلاکت فقر فحشا تعریف غلط از آزادی به جای فهم انسانیت است که کارگردان بازیگر و گروه کارگردانی تلاش فراوان و‌فراینده ای برای یک دستی در ساخت، بازی، تصور، فکر وتامل ،تعجب ،تعلیق و ایهام و ایجاز را کرده اند اما محصول نهایی هنوز جا نیفتاده پیشنهاد میشود برای کاربردی تر شدن صحنه همه اجزای سوئیت در طراحی صحنه قابل مشاهده یا در دید مخاطب باشد شیطنت ها جای خود را به جدیت برای خلق کمدی و جای خالی موسیقی و شاید کمی رنگ در کف صحنه و تجدید نظر در پوشش بازیگر منشی خانم چشم نواز و مهماندار و برخی رفتارهای کاملا حدس و گمانی با رفتارهای غیر قابل پیش بینی عوض شود هوشمندی سیما محسن و گلنسا و حتی لیلا و بازیگر نقش مهماندار و همه تیم کارگردانی بیشتر از وسعت نمایشی بود که ما می دیدیم اما این هوشمندی در گرداب کنترلی نگاه گلنسا زارعی به نیل سایمون مثل مجروحی جنگی خود را نشان میدهد در ابتدا گفتم که نیل سایمون با هوشمندی و تعمدی عمیق کارگردان را وادار به وفاداری میکند و گلنسا زارعی در طراحی وساخت نوع نگارش نمایش اصلی نیل سایمون خود را وفادار نشان داده یا به قولی نتوانسته نیل سایمون را ضربه فنی کند و اندیشه های خود را بر اثرش در کارگردانی حاکم و نمایان سازد.
و در ادامه بازیگری بازنکته ای دیگر را میتوان گفت که میتوانست با ظرفیت بازیگران این اثر در نمایش باشد بازیگری نوعی از موسیقی است و بازیگر نوازنده‌ی آن است. شناخت سبک‌ها و فضاهای نمایشی و داستانی مانند دستگاه‌ها ونت‌های موسیقی هستند. پس باید به خاطر داشت برای خلق یک اثر نباید بی‌پروا از اصول خارج شد گلنسا زارعی کارگردان بازیگر نویسنده و چهار بازیگر دیگر پرونده هایی متفاوت در بازیگری دارند و سیما گاهی کارگردان هم مبشود پس قابل قبول نیست که اصول را خدشه دار کنیم به قیمت از دست دادن وجود ناب بازیگران توانایی در این نمایش تعمدی در کار نیست کمی از ریل خارج و‌دوباره وارد میشویم این اثر در همه اجزا و ارکان بدین روش راه را می پیماید شاید شتابزدگی برای اجرا یا هر چیز دیگری یا شاید نوعی از اجرا با فرار از اصول را میبینیم که تجربی و تجربه سازی میشود اما قیمت این کار به ضرر اجراست که می تواند قدرتمند تر کار بردی تر عمیق تر و با کنکاش بیشتر در لابه لای اجتماع جامعه سبک زندگی فرهنگ عادات و‌رفتارهای مردم در جغرافیای ذکر شده نفوذ کند و خنده ها را با گریه و‌گریه ها را با خنده و گاهی هر دورا با هم به مخاطب هدیه دهد و او را به فکر وادار کند همزاد پنداری کند که چگونه در لجن زار زندگیش را مدیریت لجن نکند ما خوب حرف زدن را شاید خیلی خوب بلد باشیم اما خوب زندگی کردن را خیر ،ودر پایان بندی به مقاله ای بسنده میکنم که شاید اجراهایی که موضوع های اجتماعی را بیان ‌و برای مخاطب نشان می دهند وآن را معضل یا مشکل یا فقر فرهنگی می نامند لازم است ورودی جدی تر برای خلق یک هارمونی و سمفونی اجرایی بهتر داشته باشند.
بررسی جامعه شناختی پتانسیل خیانت در روابط زناشویی و عوامل موثر بر آن در بین کارمندان ادارات دولتی و خصوصی بررسی پتانسیل خیانت، بررسی احتمال خیانت، بررسی گرایش و توانایی نهفته در افراد برای اقدام به خیانت زناشویی است به این معنی که افراد چقدر احتمال, گرایش و توانایی دارند که با فردی غیر از شریک زندگیشان به صورت پنهانی وارد رابطه عاطفی و یا جنسی شوند. در این تحقیق با انجام پیمایش در میان کارمندان متاهل ۴ ادره دولتی, ۶ اداره خصوصی و یک بیمارستان آموزشی- دولتی میزان پتانسیل خیانت و عوامل اجتماعی موثر بر آن سنجیده شده است. به این منظور, پتانسیل خیانت با در نظر گرفتن ۵عامل آنومی, ارضاء نیاز, مقایسه اجتماعی, یادگیری اجتماعی, کنترل اجتماعی و ۴ عامل مطرح در مدل سرمایه گذاری شامل رضایت، کیفیت جایگزین، سرمایه گذاری در رابطه و تعهد, تبیین می شود.بر طبق نتایج تحلیل چند متغیری سه متغیر تعهد زناشویی, کیفیت جایگزین و ارضاء نیاز به ترتیب با ضریب مسیر ۰٫۳۴۶-, ۰٫۲۹۸ و ۰٫۲۰۸ بیشترین تاثیر را در تبیین پتانسیل خیانت داشته اند. یافته های تحقیق ما را به این سمت سوق داد که در جریان بحران ارزش ها, ارزش های جمعی دچار تزلزل می شود و آنومی باعث می شود که ارزش های جمعی سیطره خود را از دست بدهد در نتیجه تجربیات فرد ارزش های وی تغییر می کند. در این شرایط هرچه ارزش های فردی بیشتر حاکم شوند. تعهد فرد کمتر می شود و به دنبال آن پتانسیل خیانت بالا می رود به دنبال این کاهش تعهد، هنجار ها، ارزش ها، سنت ها و باورها اثر کنترل کنندگی خود را از دست می دهند و زمینه برای فرد فراهم می شود تا به سراغ رفتارهای جدید و تجربیات جدید برود تجربیاتی که هیچ تعهدی در پس خود ندارد. در چنین شرایطی جاذبه های محیطی (کیفیت جایگزین) از سویی و عدم ارضاء نیاز در روابط بین زوج ها با وجود زمینه اجتماعی فراهم شده جهت تجربه کردن های عاری از تعهد از سوی دیگر مکانیسم بروز خیانت را قابل تبیین و تفسیر می کند. فرد تصمیم می گیرد تا ارزش های فردی خود را بر اساس تجربیاتش شکل دهد. بسته به نوع تجربیات فرد ارزش های وی تغییر می کند. در این شرایط هرچه ارز شهای فردی بیشتر حاکم شوند تعهد فرد کمتر می شود و به دنبال آن پتانسیل خیانت بالا می رود به دنبال این کاهش تعهد، هنجار ها، ارزش ها، سنت ها و باورها اثر کنترل کنندگی خود را از دست می دهند و زمینه برای فرد فراهم می شود تا به سراغ رفتارهای جدید و تجربیات جدید برود تجربیاتی که هیچ تعهدی در پس خود ندارد. در چنین شرایطی جاذبه های محیطی (کیفیت جایگزین) از سویی و عدم ارضاء نیاز در روابط بین زوجین با وجود زمینه اجتماعی فراهم شده جهت تجربه   عاری از تعهد از سوی دیگر مکانیسم بروز خیانت را قابل تبیین و تفسیر می کند.
در جای جای این نقد از سخنان بزرگان مقالات و یادداشتهای گوناگون و تحقیقات بسیاری برای واکاوی هر چه بیشتر نمایش اتاقی در هتل دریا استفاده شده که برای همه برای مطالعه بیشتر در دسترس است .
پایان/
کوروش سلمانی دهبارز