دریاکاران، احیاگر جنگل های خلیج فارس

به گزارش هرمزگان امروز: جنگلهای حرا یکی از پدیده های کمیاب طبیعی در جهان است که چشم هر بیننده را خیره می کند.

حرا از گونه های درختان دریایی شناور در سواحل خلیج فارس ، زیستگاه آبزیان، بی مهرگان و پرندگان دریاکاران، احیاگر جنگل های خلیج فارساست و نقش مهمی در محیط زیست دریایی دارد.

دانه این گیاه، بر روی درخت مادر می‌ روید و نهال تولید می‌ کند.

حرا از تیره شاه پسند است.

جنگلهای حرا بر روی خاکهای لجنی ناشی از رسوب حاصل از فرسایش سواحل رشد می کند و با جزر و مد آب در دریا شناور می شود.

این ویژگی، راز شگفتی جنگل های اسطوره ای حراست.

اروپائیان این گیاه اسطوره ای را که می گویند از اشک چشم آدم روئیده است به افتخار دانشمند شهیر ایرانی ابوعلی سینا، اوسینا می نامند.

همه ساله مردم ساحل نشین قشم، بندرخمیر، سیریک، جاسک ، بندرلنگه و کولغان بندرعباس با مجوز اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان بذر درختان حرا را برداشت و نهال تولید می کنند.

رئیس اداره جنگل کاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان می گوید: امسال با مشارکت جوامع محلی ۱۲۵ هزار اصله نهال حرا در سواحل، دهانه رودخانه ها و محل جزر و مد دریا کاشته شد که دو برابر پارسال است.

عبدالعزیز کُرد می افزاید: افزایش اعتبارات و استقبال خوب جوامع محلی، موجب افزایش تولید و کاشت نهال حرا شده است.

به گفته وی برای تولید و کشت این شمار نهال۳۲۶ میلیون تومان، از محل اعتبارات طرح ملی مدیریت پایدار مانگرو هزینه شده است.

جمع آوری بذر گونه حرا از اوایل تیر ماه آغاز می شود و تا شهریور ادامه دارد.

نهالها پس از رشد تا ارتفاع ۲۰ تا سی سانتی متر برای کاشت منتقل می شوند.

کاشت نهال در عرصه ها از اواخر مهر تا آذر است.

اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان از سال ۱۳۷۰ تاکنون، دراجرای طرح ملی مدیریت پایدار مانگرو، ۹ و نیم میلیون اصله نهال حرا در استان تولید و کاشته است.

هرمزگان در ایجاد جنگل های شناور دریایی (مانگرو) در سواحل خلیج فارس ، رتبه نخست را در کشور دارد.

این جنگلها با گونه های شاخص حرا و چندل، بیش از بیست هزار هکتار، معادل ۸۰ درصد از مساحت جنگل های مانگرو کشور را داراست.

گونه چندل فقط در سواحل هرمزگان و در خور آذینی شهرستان سیریک می‌روید و تنها گونه درختی زنده زای کشور است.

اهمیت جنگلهای مانگرو

حبیب الله حاتمی معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان می گوید: گسترش جنگل و حفظ تنوع زیستی ، حفاظت از خاک، تقویت زیستگاه پرندگان و حشرات از اهداف تولید و کاشت نهالهاست.

دریاکاران، احیاگر جنگل های خلیج فارسجنگلهای مانگرو در سواحل جنوبی ایران، مهد و زیستگاه انواع گوناگون آبزیان، پرندگان و دوزیستان است.

معاون فنی اداره کل محیط زیست هرمزگان می‌گوید: حدود ۲۰۰ گونه ماهی و۱۵۰ گونه پرنده آبزی و کنار آبزی در این جنگل ها زندگی می کنند.

به باورکارشناسان درصد قابل توجهی از آبزیان خلیج فارس و دریای عمان، مرحله نوزادگاهی را در این جنگل ها می گذرانند.

میثم قاسمی افزود: بیش از ۹۱ درصد از رویش مانگرو ایران در سه تالاب بین المللی خورخوران، رود شور شیرین میناب و دلتای رود گز قرار گرفته است.

تصفیه آب شور و برگرداندن نمک دریا از برگ‌ها به طبیعت، یکی دیگر از قابلیت‌های درختان حراست.

این سازش با آب شور از حرا گیاه استثنایی و منحصر بفرد ساخته و آن را تبدیل به کارخانه آب شیرین کن طبیعی کرده است.

جنگلهای مانگرو زیستگاه های حساس، حیاتی، منحصر به فرد، حفاظتی، حاصلخیز و همیشه بهار دریایی است.

این جنگلها دارای اهمیت زیادی از جنبه های بوم شناسی، زیست محیطی ، اقتصادی و زیبایی شناسی و در کانون توجه سه معاهده زیست محیطی جهان یعنی کنوانسیون تالاب ها، تنوع زیستی و میراث های جهانی قرار دارد .

ارزش و کارکردها

جنگل های حرا در تثبیت رسوبات، کنترل فرسایش ساحلی ، مهمترین زیستگاه زمستان گذرانی وجوجه آوری پرندگان مهاجر آبزی وکنار آبزی،زیستگاه گونه های جانوری در معرض خطر انقراض موثر است و استفاده آموزشی و پژوهشی وگردشگری دارد.

دریاکاران، احیاگر جنگل های خلیج فارس

در۵۵ کشور دنیا جنگل های حرا وجود دارد.

هرمزگان نیز با داشتن جنگل های حرا تابلویی برای معرفی استان به گردشگران و طبیعت گردان است.

جنگل های مانگرو هرمزگان از غرب به شرق از رویشگاه سایه خوش در حوزه شهرستان بندرلنگه آغاز می شود و تا خورهای جگین و گابریک در شهرستان جاسک امتداد می یابد.

کارکرد گردشگری

دریاکاران، احیاگر جنگل های خلیج فارسزیبایی خیره کننده و چشم نواز جنگل های حرا بویژه در غرب جزیره قشم موجب شده تا همه ساله گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور، بازدید از آنها را در برنامه سفر خود قرار کنند.

گردشگرانی که برای نخستین بار و در هنگام مد کامل دریا از این مناطق بازدید می کنند با جنگل های سرسبزی روبرو می شوند که گویی روی آب های خلیج فارس شناور هستند.

این درحالی است که هنگام پایین رفتن آب (جزر) تپه هایی را با درختان کوچک، متوسط و حتی تنومند که ریشه های انبوه آنها از خاک بیرون آمده می بینند.

سالانه بیش از یک میلیون و صد هزار نفر از جنگلهای مانگرو هرمزگان دیدن می کنند.

طرح توسعه این جنگل ها می تواند ظرفیت و مزیت های گردشگری جزیره را افزایش دهد و اقتصاد جامعه محلی و روستایی را تقویت کند.

تهدیدهای جنگلهای مانگرو

دریاکاران، احیاگر جنگل های خلیج فارسسرشاخه زنی غیر اصولی حرا، وجود غیر قانونی دام در منطقه (شتر)، آلودگی ناشی از تخلیه سوخت قاچاق، سرعت زیاد شناورها در تالاب و برهم زدن آرامش منطقه، وارد کردن استرس به پرندگان ،ورود آسیب به ریشه درختان حاشیه تالاب، تامین نکردن حقابه تالاب، تغییر رسوبگذاری ناشی از خشکسالی، ورود گونه های غیر بومی مانند موش سیاه براثر تخلیه آب توازن کشتی‌ها و توسعه فزاینده صنعت پرورش میگو است.

نتیجه